Rusya Devlet Başkanı Vilademir Putin ile Alaska’da Ukrayna savaşını sona erdirmek için bir araya gelen ABD Başkanı Donald Trump, ardından Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ve Avrupa liderlerini Beyaz Saray’da topladı.

Trump , bu yıl Oval Ofis'te Zelenski ile gerçekleşen ikinci görüşmede, ABD'nin Ukrayna'da herhangi bir barış anlaşmasını denetlemek için Avrupa'nın çabalarını desteklemeye istekli olduğunu söylerken, Zelenski’nin minnettarlığını dile getirmesi ve takım elbise giymesi dikkat çekti. Önceki görüşmenin aksine Başkan Yardımcısı JD Vance konuşmadı.

Basına açık toplantıda Trump, Ukrayna'nın NATO'ya katılımını reddetti ancak, Ukrayna için güvenlik garantilerine destek verdiğini ifade etti. Güvenlik hususundaki ayrıntılar belirsizliğini koruyor.

Trump, "Avrupa ülkeleri koruma sağlamak istiyor ve bu konuda çok güçlü hissediyorlar. Biz de onlara bu konuda yardımcı olacağız" taahhüdünde bulundu.

ABD'nin "çok güçlü bir sinyal" verdiğini söyleyen Zelenski, bunun kendisini memnun ettiğini söyledi.

Avrupalılar Ukrayna'da herhangi bir barış anlaşmasını destekleyebilecek bir güç kurmayı hedeflerken , Trump, Putin'in güvenlik garantilerini kabul etmeye açık olduğunu ima etti. Özel temsilcisi Steve Witkoff, Pazar günü yaptığı açıklamada , Moskova'nın Ukrayna için NATO tarzı korumaları kabul etmeye açık olduğunu söyleyerek NATO’nun “5. maddesini” işaret etti.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, "Güvenlik garantilerinden bahsettiğimizde, Avrupa kıtasının tüm güvenliğinden bahsediyoruz" ifadesi ile kapsayıcı bir güvenliğe işaret etti.

Macron, ABD'nin ne sağlamaya istekli olduğunun belirlenmesi için görüşmelerin Salı günü başlayacağını da söyledi.

NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, görüşme öncesinde Trump'a "sevgili Donald" diye hitap etti ve Ukrayna'daki çatışmalar hakkında, "Eğer bunu iyi oynarsak, bitirebiliriz" dedi. Rutte, daha sonra Fox News Channel'a verdiği röportajda Trump'ı "harika" olarak nitelendirdi ve Ukrayna topraklarının olası takasının görüşülmediğini söyledi.

Rutte, "Öncelikle, güvenlik yönergeleri konusunda tam bir netliğe ihtiyacımız var" dedi. Ukrayna'nın NATO üyesi olmayabileceğini, ancak ittifak üyelerine sağlananlara benzer güvenlik garantileri için görüşmeler yapılacağını belirtti.

İngiltere Başbakanı Keir Starmer, toplantının ardından yaptığı açıklamada, "gerçek bir ilerleme" ve "gerçek bir birlik duygusu" olduğunu söyledi.

Liderler Beyaz Saray'da baş başa görüşmeden önce, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, tüm tarafların "adil ve kalıcı bir barış" için birlikte çalıştığını söyledi.

Daha ölçülü bir ton kullanan Alman Başbakanı Friedrich Merz, çatışmaların durdurulması için "yolun artık açık" olduğunu ancak bundan sonraki adımların "daha karmaşık" olduğunu söyledi.

"Rusya'ya baskı yapmaya çalışalım" diyen Merz, ateşkesin birlikte sağlanmasını istediğini sözlerine ekledi.

Trump, "Ateşkesi sağlayabilirsek harika" diyerek kesin bir tavır sergilemedi, ancak bunun anlaşmayı bozacak bir şey olmadığını ima etti. Cuma günkü zirvenin ardından ateşkes için yaptığı baskıyı geri çekerek, müzakerelerin uzun vadeli bir barış çözümüne odaklanması gerektiği yönündeki Putin'in tutumuna destek verdi.

Ukrayna lideri Trump ile "çok iyi bir görüşme" yapıldığını övdükten sonra, ABD başkanı "Harika açıklamalar. Bunu takdir ettim" diye yanıt verirken karşılıklı iltifatlar öne çıktı.

Zelenski ayrıca ülkesine destek veren ABD ve Avrupalı müttefiklerine şükranlarını sundu ve First Lady Melania Trump'a, savaş sırasında çocukların öldürülmesinin durdurulması yönünde Putin'e mektup gönderdiği için defalarca teşekkür etti.

Toprak Takasında Almanya’da Eleştiri

Pazartesi gecesi gazetecilere konuşan Merz, Rusya'nın, Ukrayna'nın doğu Donbas bölgesinin işgal edilmemiş kısımlarını çatışmaları sona erdirmek için bırakmasını istemesinin, ABD'nin Florida'dan vazgeçmesine eşdeğer olacağını söyleyerek eleştirmişti.

Trump, Seçim Vaatlerindeki Konuşmalarından Uzakta

Seçim kampanyasında Rusya'nın Ukrayna'daki savaşını bir günde çözebileceğini defalarca söyleyerek övünen Trump, pazartesi günü tekrar tekrar bunun düşündüğünden çok daha karmaşık olduğunu itiraf etti.

Ancak aynı zamanda, muhtemelen mantıksız bir şekilde, yıllardır süren çatışmaların hızla sona erebileceğini de öne sürdü.

Trump, "Bir veya iki hafta içinde bunu çözüp çözemeyeceğimizi veya bu korkunç kavganın devam edip etmeyeceğini göreceğiz" dedi ve henüz çözülmemiş meselelerin "aşırı karmaşık" olmadığını ima etti.

Ukrayna'nın Rusya'ya toprak verip vermeyeceği, Ukrayna ordusunun geleceği ve ülkenin kalıcı ve anlamlı güvenlik garantilerine sahip olup olmayacağı gibi kırmızı çizgiler de dahil olmak üzere, pek çok konu hakkında hala net bir çözüm ortaya koyulmuş değil. Uzmanlar, netliğin olmaması barışın uzun bir zaman alacağına işaret ettiğini ileri sürüyor.

Trump daha sonra yaptığı başka bir açıklamada toprak değişimi ile ilgili olarak şu detayları paylaştı:

"Ukrayna gelip Kırım'ı geri istiyoruz dedi, ama bu pek de hoş karşılanmadı, zira bu 12 yıl önceydi. Rusya'nın orada Putin'den çok önce yapılan bir denizaltı üssü var. Bir diğer söyledikleri ise NATO üyesi olmak istedikleriydi. Ancak bunların ikisi de imkansızdı çünkü yine Putin'den çok önce, Rusya ve Sovyetler Birliği için bunun yanıtı kesinlikle hayırdı. Rusya, 'Sınırımızda sözde bir düşman veya rakip görmek istemiyoruz' dedi. Haklıydılar. Yine de [Ukrayna] ABD ile birlikte hareket etti ve 'bizi NATO'ya alın' dedi."

Putin-Zelenski Görüşmesi

Trump, Putin ile Zelenski arasında yüz yüze bir görüşme için hazırlıklara başladığını söyledi.

Öte yandan Rus Dışişleri Danışmanı Yuri Ushakov, Putin ile Trump arasında 40 dakikalık bir telefon görüşmesi yapıldığını ve taraflar arasında doğrudan görüşmelerin devam etmesi yönünde konuştuklarını söyledi ancak yüz yüze görüşmeye dair açıklamada bulunmadı. Rus devlet haber ajansı Tass'ın haberine göre;

Beyaz Saray'ın dışında konuşan Zelenski, henüz böyle bir görüşme için tarih belirlenmediğini ancak ABD'nin en kısa sürede gerçekleşmesini önerdiğini söyledi.

"Ancak bunun için tüm tarafların mutabakatı gerekiyor" dedi. Toprak meselesinin "ben ve Putin arasında bırakacağımız bir mesele" olduğunu da sözlerine ekledi.

Birçok Avrupalı lider, kalıcı barışa giden yolda olası bir ateşkesi göz ardı etmeye karşı çıksa da, bu arada Trump, Zelenski ve Putin arasında bir toplantı yapılmasını desteklediler. Macron, üç cumhurbaşkanının ve üst düzey Avrupalı liderlerin de katılacağı başka bir zirvenin düzenlenebileceğini öne sürdü.

Fransa Cumhurbaşkanı, "Üçlü görüşme fikri çok önemli, çünkü bunu düzeltmenin tek yolu bu" diyerek desteğini açıkladı.

Beyaz Saray’da gerçekleşen toplantıya, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Rusya ile uzun bir sınır sahip Finlandiya Cumhurbaşkanı Alexander Stubb, Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, Almanya Başbakanı Friedrich Merz, İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, Fransa Cumhurbaşkanı Emanuel Macron ve İngiltere Başbakanı Keir Starmer katıldı.