Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Astana’da yapılacak Şangay İş birliği Örgütü (ŞİÖ) liderler zirvesinde Rusya Devlet Başkanı Vlademir Putin ile görüştükten sonra NATO zirvesinde stratejik ortaklarıyla görüşecek.

Erdoğan’ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bugün yapması planlanan ikili görüşmesinin ardından, NATO’nun bir hafta sonra gerçekleşecek ve kritik öneme sahip zirvesine katılacak.

Rusya ve Çin liderliğindeki ŞİÖ Liderler Zirvesi’nde, dünyada değişen koşullar çerçevesinde Batı ile yeni bir güvenlik paradigması kurulması konusunun ele alınması ve Belarus’un örgüte tam üyeliğinin ilan edilmesi planlanıyor.

NATO’nun aldığı siyasi ve askeri kararlar ekseninde hareket eden Erdoğan, Türkiye’nin diyalog ortağı statüsünde katılacağı ŞİÖ zirvesinin ardından Azerbaycan’da 6 Temmuz’da yapılacak olan Türk Devletleri Zirvesi’ne de katılacak.

Bu toplantıların ardından ABD’ye gidecek olan Erdoğan, 9-11 Temmuz tarihleri arasında gerçekleştirilecek NATO’nun 75. Yıl Zirvesi’nde Türkiye’yi temsil edecek.

Böylece Cumhurbaşkanı Erdoğan, Putin’le yüz yüze görüşmüş bir NATO müttefiki olarak 32 ülkeli ittifakın Washington’daki kritik önemdeki zirvesine katılarak Doğu’nun görüş ve isteklerini iletmiş olacak.

Erdoğan, Ukrayna savaşında NATO ile Rusya arasında süren müzakerelerde verilen arabulucu rolünü üstlenmeye devam ediyor.

ŞİÖ’nün Gündemi

Zirveye ev sahipliği yapacak Kazakistan Devlet Başkanı Kasım Cömert Tokayev, toplantının içeriğine ilişkin olarak Çin basınına bir açıklamalarda bulundu.

Tokayev, "ŞİÖ’nün daha da geliştirilmesi için stratejik önemde kararların alınması bekliyoruz" dedi ve "tehditlere zamanında ve yeterli düzeyde yanıt verebilecek girişimler geliştirilecek” detayını paylaştı.

Kazakistan Devlet Başkanı, zirve katılımcılarının uluslararası topluma yeni ve dürüst küresel bir diyalog başlatma; yeni güvenlik paradigmasını kabul etme, adil bir ekonomik düzen yaratma ve çevreyi korumak için gerekli adımları atma çağrısında bulunacaklarını da ifade etti.

Tokayev’in yeni güvenlik paradigması söylemi ile neye işaret ettiğine dair bir ise verilmedi.

Zirvenin diğer gündem maddeleri arasında ekonomik ve ticari ilişkilerin geliştirilmesi, Çin’in Kuşak ve Yol Girişimi’nin uygulanması, küresel ve bölgesel güvenlik konuları ile terörle ve uyuşturucuyla mücadele başlıkları da yer alıyor.

1996 yılında Şangay Beşlisi adıyla Çin, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan tarafından kurulan, 2001 yılında Şangay İş Birliği Örgütü olarak kurumsallaşan yapıya bugün 9 ülke tam üye, 3 ülke gözlemci üye ve aralarında Türkiye’nin de olduğu 14 ülke de diyalog ortağı olarak katılım sağlıyor.

Zirvede alınan kararların ortak bildiriyle kamuoyuna duyurulması bekleniyor.

Putin’in muhataplarıyla ŞİÖ kapsamında yapacağı temaslarda, Batı merkezli uluslararası düzene karşı çok kutuplu yeni bir sistemin yaratılması çağrısında bulunması bekleniyor.

Rusya, Şubat 2022'de Moskova'nın "özel askeri operasyon" olarak adlandırdığı harekatla Ukrayna'yı işgal etmesi, aldığı ekonomik ve siyasi kararlarla Batılı kapitalist statükoya meydan okuması nedeniyle ABD öncülüğündeki yaptırımlara maruz kaldı. Mart 2023'te Lahey’deki Uluslararası Ceza Mahkemesi, Ukrayna'da savaş suçu işlediği iddiasıyla Putin hakkında tutuklama emri çıkararak tecrit etmişti.

Putin kısa süre önce Vietnam ve Kuzey Kore’yi ziyaret ederek stratejik anlaşmalar imzalamıştı.

Vietnam ve Kuzey Kore, Uluslararası Ceza Mahkemesi üyesi olmadığı için tutuklama kararları uygulanmıyor.

ABD liderliğindeki Batı’nın yalnızlaştırma siyaseti güttüğü Putin, bölgede müttefik arayışlarını sürdürüyor. NATO’nun Washington Zirvesi’nin en önemli gündem maddesi, Rusya tehdidine karşı ittifakın ortak savunma ve caydırıcılık seviyesini artırmak ve Ukrayna’ya desteğin uzun vadeli ve sürdürülebilir şekilde yeni mekanizmalarla sağlanması olacak.